ŚRODOWISKO KULTUROWE

• 

ŚRODOWISKO KULTUROWE

 

Na terenie gminy Hajnówka badaniami archeologicznymi objęto 33% powierzchni gminy. Przebadano głównie zachodnią jej część. W sumie zinwentaryzowano i zlokalizowano 87 stanowisk archeologicznych.
Osadnictwo pradziejowe, wczesno i średniowieczne oraz nowożytne koncentruje się w miarę równomiernie na terenie całego dotychczas przebadanego obszaru. Najliczniej występują tu ślady osadnictwa z okresu średniowiecza i czasów nowożytnych. Niewielki procent stanowisk to ślady osadnictwa z okresu wpływów rzymskich.

Do rejestru zabytków wpisane są:
W Nowym Berezowie cerkiew prawosławna p.w.św. Jana Teologa oraz cmentarz prawosławny - nieczynny.
Do rejestru zabytków wpisano również następujące stanowiska archeologiczne:
- kurhan z okresu wpływów rzymskich w Łosince,
- kurhan w Puszczy Białowieskiej z okresu wczesnego średniowiecza,
- 7 kurhanów w Puszczy Białowieskiej z wczesnego średniowiecza.

Na terenie gminy Hajnówka znajdują się następujące obiekty architektury i budownictwa znajdujące się w ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków:

Czyżyki

• Kapliczka prawosławna drewniana, pocz. XX w.
• Zagroda nr 93 (dom z częścią gospodarczą drewniany z końca XIX wieku, stodoła drewniana z XIX/XX w.
• Dom nr 37 z częścią gospodarczą drewniany z końca XIXw.
• Wiatrak holenderski drewniany z 1933r.
• Wiatrak koźlak drewniany z lat 30 XXw.
• Wiatrak koźlak drewniany z lat 20 XXw.

Dubiny

• Zespół cerkwi prawosławnej parafii p.w. Zaśnięcia NMP (cerkiew murowana z 1867r., ogrodzenie z bramami murowane z połowy XIX w., dom duchowieństwa prawosławnego drewniany z 2 połowy XIXw.
• Zespół kaplicy cmentarnej prawosławnej (kaplica murowana z 1898 r., ogrodzenie murowane z końca XIXw.).
• Dom nr 26 drewniany, około 1904 r.

Nowoberezowo

• Zespół cerkwi prawosławnej parafii p.w. Wniebowstąpienia Pańskiego (cerkiew murowana 1873-1876, ogrodzenie z bramą murowane, 4 ćw. XIXw.).
• Zespół cerkwi prawosławnej  fil. p.w. św. Jana Teologa (cerkiew drewniana, ok. 1771 r., rozbudowano i dobudowano wieży w  latach 80-90 XIXw., ogrodzenie murowane, 4 ćw. XIXw.),
• Cerkiew prawosławna p.w. Przemienienia Pańskiego, drewniana z 1840 r., przeniesiona z Czyżyk w 1925 r.
• Kapliczka prawosławna św. Aleksandra Newskiego murowana z 1868 r.
• Kapliczka prawosławna św. Jerzego drewniana z 1888 r.
• szkoła drewniana z lat 30 XX w.
• Spichlerz przy domu duchowieństwa prawosławnego drewniana, 4 ćw. XIX w.

Nowosady

• Dom drewniany nr 48z częścią gospodarczą drewniany, 4 ćw. XIXw.
• Dom drewniany nr 67 drewniany, 4 ćw. XIX w.
• Dom nr 91 drewniany z 1905 r.
• Dom nr 94 drewniany z lat 20 XX w.

Olszyna

• Wiatrak holenderski drewniany z 1946r.

Orzeszkowo

• Cerkiew prawosławna par. cmentarna p.w. Wniebowstąpienia Pańskiego drewniana z 1940r.
• Dom nr 23 drewniany ok. 1910 r.
• Wiatrak koźlak drewniany z lat 20 XX w.
• Wiatrak koźlak drewniany z 1899r., przebudowana w 1920 r.

Stare Berezowo

• Dom drewniany nr 22 z chlewem drewniany z 1864 r., przebudowany w 1941 r.

Trywieża

• Dom nr 14 drewniany z 1937 r.
• Dom nr 17 drewniany z końca XIX w., część gospodarcza dobudowana w 1943 r.
• Dom nr 18 z częścią gospodarczą drewniany z końca XIX w.
• Dom nr 20 z oborą drewniany z 1862 r.
• Dom nr 22 drewniany z lat 40 XX w.

Zwodzieckie

• Dróżnicówka drewniana z końca XIX w.
• Dom nr 4 drewniany z początku XX w.
• Dom nr 5 drewniany z końca XIX w.

 

W ewidencji WKZ znajdują się również następujące cmentarze o wartościach historyczno-kulturowych.

Czyżyki

• cmentarz prawosławny nieczynny parafii Wniebowstąpienia Pańskiego w Nowoberezowie z 1771 r.

Dubiny

• cmentarz przycerkiewny z XVIIIw.
• cmentarz prawosławny z początku XX w.
• cmentarz prawosławny z I połowy XIX w.
• cmentarz dworski z II połowy XIX w.

Nowoberezowo

• cmentarz prawosławny z 1925 r.
• cmentarz prawosławny z 1875 r.
• zmentarz przy cerkwi p.w. Wniebowstąpienia Pańskiego

ORZESZKOWO:

• cmentarz prawosławny parafii św. Trójcy w Hajnówce mogiła powstańcza z 1863 r.

PASIECZNIKI:

• cmentarz prawosławny parafii św. Trójcy w Hajnówce